สารเคมี หรือแก๊สน้ำตา เป็นสารซึ่งก่อให้เกิดความระคายเคืองต่อเยื่อเมือก ส่งผลให้ระคายเคืองต่อดวงตาทำให้เกิดอาการปวดแสบร้อนที่ตา, ตาแดงอักเสบ, น้ำตาไหล, เปลือกตาเกร็ง และทำให้เกิดอาการทางระบบหายใจ เช่น จาม, สำลัก, แน่นจมูก, แน่นหน้าอก และหายใจขัด ถ้าอากาศชื้นหรือผิวหนังเปียก อาจทำให้เกิดตุ่มพองตามผิวหนังได้ อาการดังกล่าวนี้จะเกิดขึ้นทันทีและคงอยู่ประมาณ 5-30 นาที ในระดับความเข้มข้นที่สูงมากๆ
การป้องกัน และปฐมพยาบาลตนเองเบื้องต้นหลังถูกสารเคมี หรือแก๊สน้ำตา
1. หลีกเลี่ยงออกจากพื้นที่ที่ไม่มีควันของสารเคมี หรือแก๊สน้ำตา เพื่อป้องกันการสูดดมซ้ำ
2. ห้ามขยี้ หรือถูตา เพราะอาจจะทำให้ดวงตาอักเสบ หรือกระจกตาเสียหายได้
3. ถอดคอนแทคเลนส์ หรือแว่นตาออกทันที ก่อนเตรียมน้ำเกลือล้างตา
4. รีบล้างตาด้วยน้ำเกลือ (NSS 0.9%) โดยให้น้ำไหลผ่าน 10-15 นาที เพื่อลดความระคายเคือง
5. หากอาการยังไม่ดีขึ้นควรรีบพบจักษุแพทย์
ที่มา : สถาบันการแพทย์ฉุกเฉินแห่งชาติ , ศูนย์พิษวิทยารามาธิบดี
